Saltu al enhavo

Tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Biomoj
Tersupraĵaj biomoj
Tundro
Tajgo
Montaraj herbejoj kaj arbustaroj
Mezvarmaj koniferarbaroj
Tropikaj kaj subtropikaj koniferarbaroj
Mezvarmaj foliaj kaj miksaj arbaroj
Mediteraneaj arbaroj, duonarbaroj kaj arbustaroj
Tropikaj kaj subtropikaj humidaj foliarbaroj
Tropikaj kaj subtropikaj sekaj foliarbaroj
Mezvarmaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
Tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
Dezertoj kaj kserofitaroj
Inunditaj herbejoj kaj savanoj
Ĉeriveraj areoj
Malsekejo
Akvaj biomoj
Lageto
Marbordo
Mangrovo
Algarbaroj
Koralrifoj
Neritika zono
Kontinenta plataĵo
Pelaga zono
Benta zono
Varmaj fontoj
Malvarmaj submarfontoj
Aliaj biomoj
Enroka biomo
Ĉi tiu kesto: vidi  diskuti  redakti

La tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj estas tersupraĵa biomo kiu situas en regionoj de duonarida ĝis duonhumida klimato je tropikaj kaj subtropikaj latitudoj. Herbejoj estas superregataj de gresoj kaj aliaj herbecaj plantoj. Savanoj estas herbejoj kun dissemataj arboj. Arbedaroj estas superregataj de arbedojarbustoj.

Priskribo

[redakti | redakti fonton]

La jara precipitaĵo en Tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj varias inter 450 kaj 1 500 millimetroj, kaj povas esti altgrade sezona. Kelkfoje en la tuta jaro, pluvo okazas nur kelkajn semanojn. Tiu ĉi biomo troviĝas en ĉiuj kontinentoj escepte de la antarkta. Ili estas ege disvastigataj en Afriko, kaj ankaŭ troviĝas en suda Azio, la nordaj partoj de Sudameriko kaj Aŭstralio, kaj suda Usono.

Afrikaj Savanoj troviĝas inter arbarajduonarbaraj regionoj kaj herbejaj regionoj. La klimato varias, kun averaĝa temperaturo de 27 °C kun kulminoj de 30 °C en aprilo kaj oktobro. La jara precipitaĵo situas inter 300 kaj 1500 millimetroj. La flaŭro inkluzivas :

  • Akacioj
    • Perdas foliojn dum la seka sezono por konservi humidon;
    • Havas folian kanopeon dum la pluva sezono, platigite per ventoj.
  • Baobaboj
    • Enmagazenigas akvon en la trunko;
    • Havas dikan arboŝelon por protekti sin kontraŭ fajroj dum la seka sezono;
    • Havas longan pivotradikon [1] por atingi la subgrundan humidon;
    • Havas malmultajn foliojn por redukti akvoperdon pro planta transpirado.
  • Herboj
    • Kreskas rapide ĝis alteco de 3 aŭ 4 metroj en grupetoj;
    • La ŝosoj mortas dum la seka sezono kaj postlasas nur radikojn.
  • Malaltaj arbedoj kaj arbustoj
    • Estas sekecrezistaj;
    • Restas malgrandaj;
    • Prezentas dornojn kaj ne foliojn.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Simon, Karl-Hermann (ed.) 1995 p. 5

Bibliografio

[redakti | redakti fonton]
  • angle Allaby, Michael and Richard Garrat 2006 : Grasslands. Biomes of the earth. Chelsea House, New York NY 10001, 270 pp. ISBN 0-8160-5323-5
  • esperante Simon, Karl-Hermann (ed.) 1995 : Lexicon Silvestre. Prima Pars. Vortaro de forsta fako. Esperantlingva parto (I eo) kun difinoj. Förderverein "Lexicon silvestre" e.V., Eberswalde, 84 p.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]
Situo de la rilata biomo en la mondo.
Akaciosavano en Burkino.
Tipa tropika savano en norda Aŭstralio (Arnhemlanda tropika savano) montrante la altan densecon je altaj arboj kaj ilian regulan spacan disvastiĝon en multaj savanoj.
Afrotropisaj tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
AT0701 Angolaj mjombaroj  Angolo,  Demokratia Respubliko Kongo
AT0702 Angolaj mopanearoj  Angolo, {{{1 Namibio
AT0704 Centra-zambezaj mjombaroj  Burundo,  Demokratia Respubliko Kongo,  Malavio,  Tanzanio,  Zambio
AT0705 Orient-sudana savano  Centr-Afrika Respubliko,  Ĉado,  Eritreo,  Etiopio,  Kameruno,  Demokratia Respubliko Kongo,  Sudano,  Sud-Sudano,  Ugando
AT0706 Orientaj mjombaroj  Mozambiko,  Tanzanio
AT0707 Gvinea arbara-savana mozaiko  Benino,  Kameruno,  Ebura Bordo,  Gambio,  Ganao,  Gvineo,  Gvineo-Bisaŭo,  Niĝerio,  Senegalo,  Sieraleono,  Togolando
AT0708 Itigiaj-sumbuaj densaĵoj  Demokratia Respubliko Kongo,  Tanzanio,  Zambio
AT0712 Nord-konga arbara-savana mozaiko  Centr-Afrika Respubliko,  Kameruno,  Demokratia Respubliko Kongo,  Sud-Sudano,  Ugando
AT0713 Sahela savano de akacioj  Burkino,  Kameruno,  Ĉado,  Eritreo,  Etiopio,  Malio,  Maŭritanio,  Niĝero,  Niĝerio,  Senegalo,  Sudano
AT0718 Sud-konga arbara-savana mozaiko  Angolo,  Demokratia Respubliko Kongo
AT0721 Viktori-basena arbara-savana mozaiko  Burundo,  Etiopio,  Kenjo,  Demokratia Respubliko Kongo,  Ruando,  Tanzanio,  Ugando
AT0722 Okcident-sudana savano  Benino,  Burkino,  Ebura Bordo,  Gambio,  Ganao,  Gvineo,  Malio,  Niĝero,  Niĝerio,  Senegalo,  Togolando
AT0723 Okcident-konga arbara-savana mozaiko  Angolo,  Gabono,  Respubliko Kongo,  Demokratia Respubliko Kongo
Aŭstralaziaj tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
AA0701 Arnhemlanda tropika savano  Aŭstralio (Norda Teritorio)
AA0702 Brigalova tropika savano  Aŭstralio
AA0703 Kabjork-duoninsula tropika savano  Aŭstralio (Kvinslando)
AA0704 Karpentaria tropika savano  Aŭstralio
AA0705 Altaĵa savano de Einasleigh  Aŭstralio (Kvinslando)
AA0706 Kimberlia tropika savano  Aŭstralio
Nearktisaj tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
NA0701 Meksika-golfaj marbordaj herbejoj  Meksiko,  Usono
Neotropisaj tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
NT0701 Arida Ĉako  Argentino
NT0702 Benia savano  Bolivio
NT0704 Cerado  Bolivio,  Brazilo,  Paragvajo
NT0708 Humida Ĉako  Argentino,  Brazilo,  Paragvajo
NT0709 Llanos  Kolombio
NT0710 Urugvaja savano  Argentino,  Brazilo,  Urugvajo
Orientalisaj tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
IM0701 Terajaj-duaraj savanoj kaj herbejoj  Barato,  Butano,  Nepalo

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]